آیا روغن کاری ریل مهم است یا نه ؟

یکی از پارامترهای مهم موثر در ترمز، روغن کاری ریل یا عدم روغن کاری آن است. تحقیقات به عمل به آمده روغن ماری حدود 20 درصد در کاهش عملکرد ترمز تاثیر خواهد گذاشت. 

از طرفی همانگونه که شکل ذیل نشان می دهند عدم حرکت ریل در محل اتصال با لقمه ها به هنگام پاراشوت باعث خم شدن کفشک ریل و نیز خطر خارج شدن کفشک کابین از مسیر خود خواهد شد. در صورتی که ضریب اصطکاک بین لقمه ها و ریل ها بیش از اندازه بوده و حین عملکرد ترمز ایمنی امکان حرکت طولی به ریل ندهند، حرکت ریل به سختی صورت میگیرد و در محل هایی که طول براکت بیش از اندازه باشد ( فاصله ریل از دیوار) و براکت نتواند نیروی های وارده بر آن را تحمل کند، ممکن است خم شده و یا حتی بشکند که در نهایت احتمال خارج شدن کابین و ترمز ایمنی از ریل وجود خواهد داشت. 

بدیهی است در صورت عدم وجود ترمز ایمنی نظیر آسانسورهای هیدرولیکی با جک مستقیم این نیروها در محاسبات و انتخاب ریل تاثیر گذار نیستند. در انتها لازم به یاد آوری است مقدار نیروهای افقی وارد بر براکتها و انکربولت ها به هنگام عملکرد ترمز ایمنی کمتر از مقدار نیروی خستگی قابل تحمل انهاست و در انتخاب نوع آن ها مدنظر قرار نمیگیرند و تاثیری ندارند. 

نقاط برجسته و ناهمواری های سطح در محل تماس با یکدیگر برخورده باعث تغییر شکل پلاستیکی این برجستگی ها می شوند تا اینکه اصطکاک مورد نظر را با توجه به سرعت و بار وارده را ایجاد کنند. 

طبق آزمایش های به عمل آمده نقدار ضریب اصطکاک در ریل های خشک 0/45 و در ریل های روغن کاری شده حدودا 0/25 می باشد. در صورت اختلاف ضریب اصطکاک سطح تماس در طول ریل باعث ایجاد شتاب منفی گوناگونی خواهد شد که هنگام ترمز ایمنی میتواند ایمنی مسافر را به خطر اندازد. 

از سوی نا متعادل بون و اختلاف در ضریب اصطکاک در سطح دو ریل کابین نیز موجب تولید نیروهای متفاوت در دو طرف آن شده و باعث خارج شدن ترمز ایمنی در مسیر حرکت خود گردند.

در محاسبات و انتخاب ریل ها مطابق با استاندارد EN81 فرض بر این است که ریل ها دارای مشخصات فنی و شکل ظاهری همسان و از یک جنس مشابه هستند. در محل اتصال ریل ها نیز باید دقت کافی به طرز دقیقی آنها نصب شوند تا مشکلاتی در هنگام ترمز ایمنی صورت نگیرد. 

ریل های آسانسور

ریل ها : 

ریل ها در آسانسور نقش هدایت کننده دارند و از چرخش و یا حرکت پاندولی کابین در اثر عدم توزیع بار یکنواخت در سطح کف کابین ، وزنه تعادل جلوگیری می کنند. 

سطح مقطع ریل ها به شکل T می باشد. سطوح آن ها ماشین کاری شده و کوچکترین خمیدگی یا خراشیدگی نباید داشته باشند. ریل های کابین و وزنه تعادل عموما شبیه هم هستند و مقطع ریل وزنه های تعادل نسبت به کابین کوچکتر است. 

نصب ریل ها بسیار مهم است و کاملا باید عمودی نصب شوند و هیچ گونه خمیدگی در انها نباشد. طول خمیدگی و جفت نشدن در محل اتصال به یکدیگر بر روی کیفیت کار آسانسور تاثیر خواهد گذاشت. نیروی زیادی  در حالت بارگیری یا تخلیه و نیز حرکت کابین بر ریل ها وارد نمیشود ولی در مواقعی که ترمز اضطراری فعال می شود به ریل ها فشار زیادی وارد میگردد که در صورت درست انتخاب نکردن نوع ریل ها و یا فواصل براکت ها ممکن است کمانش در آنها ایجاد شود.

همانطور که گفته شد ریل ها بر اثر عملکرد ترمز ایمنی در طول محور عمودی خود حرکت میکند و به هنگام حرکت ساختمان نیز حرکت ریل در طول محور خود وجود دارد. نیروهای افقی به هنگام حرکت کابین و یا در اثر بارگذاری و تخلیه بار و نیز جابجایی مسافرین هنگام سوار یا پیاده شدن، ایجاد می شوند. 

نیروهای افقی که در دو سطح جانبی و نوک ریل وارد می شوند با Fy , Fx نشان داده شده اند. نیروها به توسط کفشک ها به ریل ها وارد میشوند و نیروی عمودی (محوری) با Fb مشخص شده است. نیروی Fy باعث خمش ریل و نیروی Fx باعث پیچش ریل میشود. این نیروها  ( Fx , Fy) در آسانسورهای تا ظرفیت 2250 کیلوگرم بحرانی نیستند و قابل صرف نظر کردن می باشند. 

بررسی سٌرخوردگی سیم بکسل ها در آسانسورهای کششی و تاثیر آن در شیارها :

اختلاف حرکت سیم بکسل ها با سطح شیار فلکه کششی و نیز با یکدیگر به هنگام شروع به حرکت کابین یا توقف آن در طبقات باعث سرخوردگی سیم بکسل ها و در نتیجه باعث خوردگی سطح شیار شده و در نهایت موجب از کنترل خارج شدن آسانسور خواهد شد. هنگامی که در یک آسانسور کششی سیم بکسل در داخل شیار فلکه کششی سر خواهد خورد که نیروی اصطکاک از حد بحرانی خود بگذرد و مقدار نیروی کشش سیم بکسل از حالت عادی خود تجاور میکند. این نسبت مهم است و دارای یک مقدار بحرانی است که عملا در یک آسانسور از این مقدار نباید تجاوز شود زیرا در غیر این صورت سیم بکسل ها روی فلکه کششی سر خواهد خورد و کابین آسانسور از کنترل خارج خواهد شد. 

تعویض ، کوتاهی سیم بکسل آسانسور

تعویض سیم بکسل آسانسور :

تعویض سیم بکسل آسانسور یکی از مهم‌ترین مراحل نگهداری و ایمنی در سیستم‌های حمل و نقل عمودی محسوب می‌شود. سیم بکسل به عنوان جزء اصلی و کلیدی در عمل‌کرد آسانسور، نقش بسزایی در انتقال بار و مسافر بر عهده دارد. در نتیجه، هر گونه نقص یا آسیب در این جزء می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری به دنبال داشته باشد.

سیم بکسل‌ها به مرور زمان تحت تأثیر عواملی چون فشار بار، شرایط جوی و عدم استفاده صحیح ممکن است دچار سایش یا آسیب شوند. بروز ترک و زنگ‌زدگی در سیم بکسل نشان‌دهنده لزوم تعویض آن است. عدم توجه به این نشانه‌ها می‌تواند منجر به خطرات جدی از جمله سقوط آسانسور و خسارت به کاربران گردد.

فرآیند تعویض سیم بکسل آسانسور شامل مراحل دقیق و فنی است. ابتدا، باید آسانسور از مدار خارج شود تا ایمنی کارگران تأمین گردد. سپس، با استفاده از ابزارهای تخصصی، سیم بکسل قدیمی جدا شده و سیم بکسل جدید با استانداردهای لازم نصب می‌گردد. پس از نصب، تست‌های ایمنی و عملکرد انجام می‌شود تا اطمینان حاصل شود که سیستم به درستی عمل می‌کند.

در نهایت، توجه به زمان‌بندی دوره‌ای تعویض سیم بکسل می‌تواند به افزایش ایمنی و کاهش هزینه‌های تعمیرات کمک کند. بنابراین، توصیه می‌شود که مالکان و مدیران ساختمان‌ها به این امر با دقت توجه داشته باشند و از خدمات متخصصان مجرب در این زمینه بهره‌مند شوند. آگاهی و پیشگیری در این حوزه، نه تنها ایمنی مسافران را تأمین می‌کند، بلکه عمر مفید آسانسور را نیز افزایش می‌دهد.

نصب محافظ برق در جعبه 3 فاز آسانسور

محافظ برق نصب شده در جعبه 3 فاز آسانسور :

محافظ برق یکی از اجزای حیاتی و اساسی در سیستم‌های برقی است که به ویژه در مواردی نظیر آسانسورها، اهمیت ویژه‌ای دارد. در آسانسورهای 3 فاز، این محافظ به عنوان ابزاری برای جلوگیری از آسیب‌های ناشی از نوسانات برق و اختلالات الکتریکی عمل می‌کند.

نقش اصلی محافظ برق، شناسایی و قطع جریان‌های غیرعادی است که ممکن است به تجهیزات برقی آسیب برساند. این نوسانات می‌تواند ناشی از تغییرات ناگهانی در بار، اختلالات شبکه یا اشکالات داخلی در سیستم آسانسور باشد. با نصب محافظ برق در جعبه آسانسور، امکان تشخیص سریع این نوع نوسانات و قطع جریان فراهم می‌شود که در نتیجه، ایمنی و کارایی آسانسور افزایش می‌یابد.

علاوه بر این، محافظ برق به کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری کمک می‌کند. با جلوگیری از آسیب به اجزای الکتریکی و مکانیکی، دقت در کارکرد آسانسور و افزایش عمر مفید آن نیز به وجود می‌آید. در واقع، این سیستم نه تنها به ایمنی مسافران کمک می‌کند، بلکه سرمایه‌گذاری بلندمدتی برای مالکان ساختمان‌ها به شمار می‌آید.

به طور کلی، نصب محافظ برق در جعبه 3 فاز آسانسور یک اقدام ضروری است که از لحاظ ایمنی و بهینه‌سازی عملکرد، تاثیر بسزایی دارد. این اقدام موجب آرامش خاطر استفاده‌کنندگان و بهره‌برداران از آسانسور شده و نقش کلیدی در حفظ سلامت سیستم‌های برقی ایفا می‌کند.

موتور آسنکرون و سنکرون چیست

ساختمان موتور سه فاز القایی آسنکرون و سنکرون چیست؟

• موتور سه فاز القایی آسنکرون

موتور سنکرون در واقع نوعی موتور الکتریکی است که در آن سرعت روتور و سرعت میدان مغناطیسی استاتور برابر است و این سرعت سنکرون از رابطه N = NS = 120 f/P به دست می آید. در حالی که موتور آسنکرون موتوری است که روتور آن با سرعت کمتر از سرعت سنکرون می چرخد.

در یک موتور القایی ، میدان مغناطیسی چرخنده باعث القایی یک ولتاژ و پیرو آن یک جریان الکتریکی در سیم های روتور می شود. جریان به وجود آمده در روتور نیز ، یک میدان مغناطیسی به وجود می آورد که موجب چرخش روتور در جهت میدان مغناطیسی دوار استاتور خواهد شد.

اما نکته ی مهم آنکه، روتور همیشه با سرعتی میدان در استاتور می چرخد و به همین علت است که این نوع موتورها ، آسنکرون یا غیر همزمان گفته می یود. پرکاربردترین نوع موتور سه فاز در صنعت آسانسور، موتور سه فاز روتور قفسی (قفس سنجابی) می باشد.

 

• موتور سه فاز القایی سنکرون

اگر خروجی قطب های روتور به وسیله کلکتور از موتور خارج شده ، به یک منبع ولتاژ خروجی متصل شود به طوری که روتور نیز به سهم خود میدان مغناطیسی جداگانه و یکنواختی را ایجاد کند ، به این نوع موتور، سنکرون گفته می‌شود.

در این موتورها ، مقدار لغزش برابر صفر است ، زیرا سرعت چرخش روتور همواره برابر سرعت میدان دوار استاتور است . ساختمان موتورهای سنکرونی که در صنعت آسانسور مورد استفاده قرار می گیرند ، اندکی با ساختمان بالا متفاوت هستند‌. در این گونه موتورها ، از آهنربای دائم برای ایجاد میدان مغناطیسی روتور استفاده می‌شود.

آسانسورهای دو سرعته به ظاهر دارای یک موتور هستند اما در واقع دو موتور بوده که از لحاظ الکتریکی از یکدیگر ایزوله می باشند. همانطور که بخش تابلوی کنترل به آن اشاره شد یکی از موتور ها سرعت تند و دیگری سرعت کند می باشد. هیچگاه این دو موتور همزمان تحریک نمی شوند و تفاوت سرعت در این موتور به دلیل اختلاف قطب های آن دو است ‌.

 

 

برای اتصال برق به موتورهای سه فاز از ترمینالی به نام تخته کِلِم استفاده می شود. این ترمینال داخل جعبه ای که بر روی بدنه موتور تعبیه شده است قرار دارد. همانطور که در این عکس نیز مشاهده می‌شود، سیم بندی موتورهای آسانسور معمولا ستاره ای می باشد.

 

استاتور و روتور چیست؟

استاتور در واقع یک استوانه تو خالی که از چندین لایه فازی ساخته شده و در موتور الکتریکی ثابت است. روتور درون استاتور می چرخد و همین چرخش باعث تولید انرژی شده و موتور را به حرکت در میاورد. شیارهایی روی ورقه ها وجود دارند و سیم پیچ هایی درون این شیار ها جاسازی می شوند. این سیم پیچ ها به نام کلاف هم شناخته می شوند

دو حلقه فلزی در دو انتهای روتور که به وسیله ای میله هایی مورب به هم وصل شده اند شکلی تقریبا شبیه قفس سنجاب پیدا میکنند‌. این میله ها معمولا از جنس آلومینیوم یا مس هستند و در بین ورقه های لایه لایه شده آهنی قرار گرفته اند.

 

 

به دلیل این که بین ورقه های آهنی لاک زده شده است ، دارای مقاومت الکتریکی زیادی سده ، به همین جریان القا شده در روتور از میان این میله ها عبور می‌کند.

اگر چه ولتاژ القا شده در روتور بسیار کم است اما به دلیل مقاوت کم میله های روتور ، جریان ایجاد سده در آنها زیاد میباشد.

1. سرعت موتور آسنکرون :

سرعت یک موتور اسانکرون ، به دو عامل فرکانس و تعداد قطب های موتور بستگی دارد و از رابطه زیر به دست می آید :

Nṣ = ۶۰f/ P

که از Νs ، سرعت میدان دوار یا سرعت سنکرون (r.p.m)

f فرکانس شبکه (هرتز)

P تعداد زوج قطب های سیم پیچی است .

 

همانطور که پیش از این هم اشاره شد، سرعت روتور همواره از سرعت میدان چرخنده در استاتور کمتر است . به این اختلاف سرعت لغزش می گویند و با S که مخفف Slip به معنی لرزش می باشد، نمایش می دهند‌.

 

در حالتی که بازی به روی محور خروجی موتور نیست، سرعت روتور به سرعت میدان استاتور خیلی نزدیک بوده ، لغزش برابر صفر خواهد بود‌. اما در بار نامی ، موتور لغزشی بین ۲ تاد۷ درصد خواهد داشت‌ . لغزش در یک موتور آسنکرون از رابطه زیر به دست می آید :

S = (Ns – Nr)/Ns

که این Nr سرعت روتور (r.p.m)

S مقدار لغزش است که عددی بین ۱ و ۰ می باشد.

 

اگرچه حجم اصلی موتور آسانسورهای نصب شده در داخل کشور ، سه فاز آسنکرون می باشد، اما در سال های اخیر نصب و استفاده از موتورهای القایی سنکرون نیز گسترش یافته است پس لازم است که در این جا به توضیح مختصری راجع به این موتورها بپردازیم .

 

 

جعبه سه فاز آسانسور

جعبه ی سه فاز آسانسور چیست؟

در موتورخانه آسانسور برای انتقال برق سه فاز و تک فاز به تابلوی فرمان و تجهیزات دیگر ، از یک تابلوی توزیع استفاده می‌شود.  در این تابلوی توزیع تجهیزات زیر وجود دارد  :

۱. فیوز سیمی یا فیوز مینیاتوری سه فاز 

۲. کلید گردان 

۳. لامپ سیگنال

۴. پریز تک فاز 

۵. فیوز مینیاتوری 

۶. پایه ارت 

۷. کانل و سیم 

اگر چه ساختمان کلی این تابلوی توزیع بسیار ساده است اما به همین دلیل سادگی اغلب به آن بی دقتی شده،  در نتیجه از کیفیت خوبی برخوردار نمی‌باشد. 

به به خاطر کوچک نمودن بی دلیل این تابلوی سه فاز،  هنگام باز نمودن درب آن سیم های برق بین قفل درب گیر کرده،  باعث اتصالی می‌شود. 

برای باز کردن درب برخی از جعبه های سه فاز باید فیوزهای داخل آن از جای خود باز شوند که کارایی و عملکرد آن را کاهش می‌دهد 

* نکته : در هنگام باز کردن فیوزهای جعبه سه فاز برای تعمیرات قسمت های الکتریکی حتما دقت شود که فیوزها را از نزدیکی جعبه ی سه فاز بردارید زیرا امکان دارد فرد دیگری بدون اطلاع از اینکه شما در حال کار هستید فیوزها را در جای خود ببندد و باعث برق گرفتگی شما بشود . در این موارد نصب علائم هشداردهنده نیز لازم است. 

آثار اتصالی و جرقه به راحتی در این عکس ها مشاهده می‌شود. 

خروج سیم و کابل از مسیرهای خروجی تابلوی برق بدون استفاده از گلند نادرست می باشد زیرا امکان اتصالی برق به بدنه تابلو وجود دارد.