شستی های احضار

شستی احضار 

در هر  طبقه علاوه بر یک نمایشگر مکان کابین (نمراتور) یک شستی فشاری با کنتاکت باز (NO) برای احضار کابین به آن طبقه  در نظر گرفته شده است. ترمیال مشترک این شستی ها در همه طبقات به هم وصل شده سیم برگشت هر طبقه نیز با عبور از داکت هایی که در چاه برای همین منظور نصب شده اند. به ترمینال مربوطه با همان نام (C1,C2...H1,H2...) در تالوی کنترل نتصل می شود. به طور مثال سیم برگشتی از شستی طبقه 5 کابین، به ترمینال C5 تابلوی کنترل و سیم برگشتی از شستی طبقه 3 به ترمینال H3 متصل میگردد. 

طبق استاندارد فاصله نصب شستی های احضار از کف طبقه بین 90 تا 110 سانتی متر و در کابین بین 90 تا 140 سانتی نتر می باشد. 

انواع شستی احضار :

شستی ها معمولا از نوع کنتاکی و فشاری هستند، اما در برخی از موارد از انواع لمسی یا سایه ای هم استفاده می شود. در مدل سایه با نزدیک شدن انگشت به قسمتی از صفحه شستی دستر لازم صادر می شود. دو عدد لامپ یا LED به زنگ سبز و قرمز نیز در شستی وجود دارد که جهت حرکت کابین را نمایش می دهدو فرمان این لامپ های جهت از تابلوی کنترل صادر می شود. 

یکی از مشکلات آسانسورهای مرتفع، تعداد زیاد شستی های احضار آن در داخل کابین می باشد به طوری که اولا تعداد سیم های تراول کابل را افزایش داده که خود موجب افزایش قیمت ، وزن و دشواری در خدمات بعدی می شود. دوما بر روی تزئینات داخلی کابین نیز تاثیر منفی میگذارد. 

برای رفع مشکل نخست، میتوان از سیستم های کاهش سیم کابین استفاده نمود. برای برطرف نمودن مشکل دوم نیز می توان از صفحه کلید ماتریسی( تلفنی) و یا کارت های بدون تماس استفاده نمود.

در برخی از موارد نیز برای رفاه حال افراد نابینا یا کم بینا از علائم ویژه بر روی شستی های احضار استفاده میشود. در ضمن برای آن که فرد متوجه پذیرفتن شستی مربوطه یشود یک آلارم صوتی کوتاه پخش شده یا در  شستی یک لرزش کوچک به وجود می آید. 

مدار الکتریکی سری استپ : 

پس از آشنایی با تجهیزات سری استپ ، به بررسی مدار الکتریکی آن می پردازیم . لازم به یاد آوری است که بسته به نوع درب کابین تغییراتی در تعداد و نحوه سیم کشی تجهیزات در مدار سری استپ ایجاد می شود. 

- ترتیب بسته شدن کنتاکت ها در مدار سری استپ : 

عملکرد صحیح مدار سری استپ به گونه است که مرحله به مرحله برقرار می شود، به عبارت دیگر با تکمیل شدن هر مرحله از آن ، فیدبکی به تابلوی کنترل رسیده، مرحله بعدی با برقرار شدن مجموعه دیگری از کنتاکت ها آغاز میشود. این عملکرد مرحله ای به این دلیل است که در صورت تکمیل نشدن گروه نخست سری استپ، مرحله دوم نباید کامل نشود و همینطور تا آخر. 

در برخی تابلوهای کنترل مدار سری استپ از ترمینالی به نام G90 آغاز میشود. با تکمیل شدن قسمت عمومی سری استپ ترمینال TP4 برق دار شده نوبت به گروه دوم می رسد، با بسته شدن درب طبقه ای که کابین در آن حضور دارد، ترمینال 66 برق دار شده نوبت به بسته شدن درب کابین نی رسد، پس از بسته شدن درب کابین ، ترمینال 69 برق دار شده ، باید مگنت درب بازکن تحریک شود تا کنتاکت قفل ها هم تکمیل شده ، در پایان 68 برق به بوبین کنتاکتورهای اصلی تابلو کنترل برسد. 

 

- شرایط موازی نمودن تجهیزات سری استپ : 

طبق استاندارد، موازی نمودن تجهیزات با کنتاکت های سری استپ فقط در موارد زیر مجاز خواد بود : 

1. هم سطح سازی با درب باز Pre door opening : 

در برخی از موارد که کابین آسانسور بزرگ دارای درب تمام اتوماتیک و ساختمان پر تردد می باشد برای سهولت در پیاده شدن مسافران و کاهش زمان توقف درب پیش از توقف کامل کابین ، شروع به باز شدن می نماید، به طوری که هنگام توقف کابین در تراز طبقه درب به طور کامل باز شده است. اما همانطور که می دانیم با باز شدن درب کابین کنتاکت مربوط به آن قطع شده ، کابین به دلیل قطع شدن سری استپ می ایستد. برای  جلوگیری از توقف کابین در این شرایط، در ناحیه ای مشخص، کنتاکت درب کابین و طبقه مورد نظر پل شده و در نتیجه کابین میتواند با سرعت بسیار کم که مربوط به پیاده روی سر طبقه است با درب باز حرکت کند. طبق استاندارد حداکثر سرعت هم سطح سازی 80 سانتی متر بر ثاتیه است. 

2. هم سطح سازی مجدد با درب باز Releveling :

در برخی از موارد مانند کابین های سنگین باری و سیستم های هیدرولیک ، کابین پس از توقف کامل پس از گذشت زمان یا با پر و خالی شدن آن، از تراز طبقه خارج می شود. برای آن که دوباره به تراز طبقه برگردد لازم است تا کمی با درب باز حرکت نماید.پس لازم است تا کنتاکت درب کابین و آن طبقه پل شود. حداکثر سرعت هم سطح سازی مجدد 30 سانتی متر بر ثانیه است. 

3. عملکرد تخلیه و بارگیری Docking : 

در آسانسورهای باری برای آن که جابجایی بار آسان تر شود لازم است تا کف کابین هم تراز کف کامیون مربوطه شود، پس لازم است کابین محلی بین دو طبقه اعزام شده برای جابجاییی بار باید درب آن همچنان باز باشد. 

4. در آرودن از حالت قطع کن :

در موارد که کابین سنگین است پس از عمل کردن ترمز ایمنی، برای خارج ساختن آن از حالت ترمز، لازم است کابین با سرعت حداکثر 0/63 متر بر ثانیه به حرکت در  بیاید، اما به دلیل قطع شدن  سری استپ این کار میسر نیست، در ضمن به دلیل سنگینی کابین به کمک دست نیز نمی توان این کار را انجام داد. در این موارد به کمک کلیدهای ویژه که در جعبه هایی با درب قفل دار در دسترس تعمیرکاران قرار دار، بخشی از سری استپ پل شده  کابین به حرکت در می آید. 

سوئیچ های موجود در مدار سری استپ به طور مستقیم در مسیر بوبین کنتاکتورهای اصلی تابلوی کنترل قرار گرفته اند و در صورتی که یکی از سوئیچ ها قطع شود، در پی آن موتور اصلی آسانسور از حرکت باز می ایستد. اجرای مدار سری استپ، به دو روش مستقیم و غیر مستقیم امکان پذیر می باشد. 

کنتاکت دو شاخه درب کابین :

- برای اطمینان از بسته بودن درب کابین هنگام حرکت این کنتاکت بر روی آن قرار می گیرد. این کنتاکت نباید از نوع میکروسوئیچی باشد بلکه باید به صورت دو قطعه جدا شونده از هم ساخته شده باشد. 

کنتاکت قفل درب طبقات :

این بخش یکی از مهمترین قسمت های سری استپ بوده، برور حوادث زیادی صنعت آسانسور به دلیل درست عمل نکردن این قسمت می باشدو

- برای اطمینان از باز نشدن درب طبقات یک قفل بر روی هر درب وجود دارد و برای اطمینان از عملکرد صحیحی این قفل ها در هر کدام یک کنتاکت قرار گرفته است. 

- این قفل ها توسط وسیله ای به نام کمان درب باز کن تحریک می شود. 

یک زبانه کوچک در بالای زبانه اصلی بر روی قفل وجود دارد. این زبانه کوچک باعث می شود قفل هنگامی عمل کند که درب لولایی طبقه بسته شده باشد. در واقع با عمل نمودن زبانه دوم ، کنتاکت داخل قفل عمل کرده ، سری استپ کامل می شود. 

درب های مختلفی در صنعت آسانسور مورد استفاده قرار می گیرند که هر یک به نوبه خود دارای کنتاکت های لازم برای قرارگیری در مدار سری استپ هستند. این کنتاکت های گوناگون موجب تنوع در مدارات سری استپ شده، ویژگی های خاص خود را به همراه دارند. 

نکات مهم استاندارد درباره قفل و کنتاکت آن : 

1. تا هنگامی که زبانه قفل حداقل 7mm درگیر نشده باشد، کنتاکت آن برقرار نمی شود. 

2. باید محل کنتاکت شفاف بوده، از خارج قفل قابل دیدن باشد. 

کنتاکت دو شاخه درب طبقات :

تک تک درب طبقات دارای کنتاکتی برای قرار گرفتن در مسیری سری استپ هستند. 

- برای آن که کابین اجازه حرکت را دریافت کند لازم است که همه درب ها بسته باشند. 

- به دلیل عدم رعایت نکات ایمنی و با پل نمودن کنتاکت دو شاخ درب طبقات امکان برخورد کابین با سر نصاب افزایش می یابد. به این ترتیب که پس از پل کردن کنتاکت درب ، امکان دارد کابین در اثر اعمال شستی جدیدی از بالا به پایین به حرکت در آدمه تجهیزات زیرین کابین به سر نصاب برخرود کند. 

درباره ی کنتاکت دو شاخ درب های لولایی طبقات به موارد زیر توجه کنید : 

1. طبق استاندارد، ولتاژ سری استپ و IP کنتاکت ها تعریف شده است. 

2. گاه به دلیل کثیف شدن کنتاکت های دو شاخ درب های لولایی سری استپ قطع می شود. 

3. نصب صحیح کنتاکت دو شاخ درب های لولایی بسیار مهم می باشد. 

4. پشت کنتاکت دو شاخ ، یک فنر نصب می شود تا در حین حرکت کابین در صورتی که درب طبقه ای تکان داده شد، موجب توقف آن نگردد. 

کنتاکت پاراشوت کابین : 

- بر روی تجهیزات پاراشوت کابین ، یک کنتاکت قرار دارد که در صورت عملکرد سیستم ترمز اضطراری حتی بدون افزایش سرعت کابین این کنتاکت میتواند قطع شود. 

به عبارت دیگر گاهی امکان دارد به دلیل تنظیم نبودن فاصله به طور ناگهانی پاراشوت ها با ریا درگیر شده ، کابین قفل شود. برای جلوگیری از زیر بار ماندن موتور ، کنتاکت پاراشوت روی کابین در نظر گرفته شده است. با قفل شدن فلکه گاورنر داخل موتورخانه سیم بکسل مربوطه کشیده شده، اهرم پاراشوت ریلی کابین نیز تحریک می شود، با حرکت کردن اهرم پاراشوت ، پایه متحرکی به میکروسوئیچ کلید قارچی نصب شده روی کابین برخورد کرده آن را قطع می کند، در نتیجه سری استپ قطع شده کابین از حرکت می ایستد. 

استپ قارچی روی کابین :

- بر روی بدنه جعبه رویزیون روی کابین، یک کلید قارچی قفل شو با کنتاکت NC وجود دارد که هنگام حضور سرویسکار بر روی کابین ، مورد استفاده قرار می گیرد.

  

به طوری که با فشار دادن آن ، مدار سری استپ قطع شده ، برای بازگشت به حالت عادی لازم است چرخانده شود. عملکرد این کلید بسیار مهم است بنابراین باید از انواع با کیفیت تهیه شود تا در هنگام کار در اثر ضربه قسمت انتهایی آن جدا نگردد چرا که در این صورت به حالت عادی برگشته سری استپ وصل شده، احتمال خطر حرکت کابین به وجود می آید. 

البته عملکرد این استپ قارچی تنها در شرایط رویزیون نیست، بلکه در حالت نرمال نیز با فشار دادن آن سری استپ قطع شده، کابین از حرکت می ایستد. 

طبق استاندارد EN81 حداکثر فاصله کلید استپ تا درب طبقه نباید بیشتر از یک کتر بیشتر باشد، در کابین های بزرگ مانند تخت برها با دو درب طونلی ، باید از دو کلید استپ قارچی استفاده نمود. همچنین برای افزایش ضریب ایمنی عملکرد رویزیون یک شستی فشاری با نام RUN مورد استفاده قرار می گیرد. وظیفه ی این شستی آن است که همزمان با فشار دادن شستی های جهت روی جعبه رویزیون باید این شستی هم فشار داده شود تا حرکت رخ دهد. در صورت چسبیدن شستی های جهت در حالت رویزیون با قطع شدن شستی RUN ، کابین از حرکت ایستاده ضریب ایمنی افزایش می یابد. 

- استپ داخل کابین 

طبق استاندارد فعلی این کلید فقط در کابین های با درب ساده می باشد. اما در گذشته در تمامی کابین ها مورد استفاده قرار می گرفت. 

لیمیت سوئیچ قطع کن (شالتر) بالا و پایین : 

- مسیر حرکت کابین از دو جهت بالا و پایین با سوئیچ هایی محدود شده است این لیمیت سوئیچ ها که در مدار سری استپ قرار دارند دارای کنتاکت های بسته NC هستند و با برخورد کابین به آن ها باز میشوند. کنتاکت های داخل این لیمیت سوئیچ ها باید با نیروی مکانیکی از هم جدا شوند و فنر کمکی به باز  شدن آن نکند. 

نکته مهم : کابین در حرکت عادی ، هرگز به این سوئیچ ها برخورد نکرده در شرایطی که به هر دلیلی از تراز ( Level) بالاترین یا پایین ترین طبقه خارج شود با برخورد به این سوئیچ ها مدار سری استپ قطع شده کابین از حرکت می ایستد و سیستم از سرویس دهی خارجی می شود، برای بازگشت به حالت عادی لازم است مدار سری استپ مربوطه ( پیش از TP4) پل شود ، سپس در حالت رویزیون با احتیاط به حرکت دادن کابین پرداخت. 

باید توجه داشت که فشار مستقیم بر روی کنتاکتورهای جهت و سرعت اشتباه و خطرناک می باشد در ضمن در تابلوهای مجهز به کنترل سرعت این کار به این روش غیر ممکن است. 

- جنس قسمتی که کابین با آن برخورد می کند باید از نوع انعطاف ناپذیر باشد تا در عملکرد ان تاخیر ایجاد نکند. استفاده از هر نوع سوئیچ مگنتی در این مورد مجاز نمی باشد.

سوئیچ های جانبی دیگر عبارتند از : لیمیت سوئیچ های شناسایی پایین و بالا CA1 , CAN که در پایین ترین و بالاترین طبقه نصب می شوند و وطیفه شناسایی اولیه مکان کابین را به عهده دارند، لیمیت سوئیچ های دورانداز اجباری CB1 , CBN که پس از لیمیت سوئیچ های CA1 , CAN در پایین و بالای چاه قرار گرفته ، وظیفه دوراندازی اجباری در پایین ترین و بالاترین طبقه را به عهده دارند. 

لیمیت سوئیچ ها CB1 , CBN در استاندارد EN81 در شرایط خاص ( کوتاه بودن بافر ته چاه ) توصیه شده و اجباری نمی باشد ولی در حال حاضر  با توجه به استقبال جامعه محترم نصاب ها ، به عنوان یک ایمنی مضاعف همچنان استفاده می شود. 

 

کنتاکت گاورنر

توضیحات استاندارد درباره کنتاکت گاورنر :

طبق بند 9-9-11-1 گاورنر یا وسیله دیگری باید توسط یک وسیله برقی مطابق بند 24-2-3 سیستم محرکه آسانسور را پیش از این که به سرعت عملکرد گاورنر ( درجهت بالا یا پایین ) برسد متوقف نماید.  

توضیح : با توجه به این که گاورنر در سرعت 1/5 سرعت نامی عمل می کند. این وسیله الکتریکی باید پیش از رسیدن به این سرعت باعث متوقف شدن آسانسور شود. به همین منظور کنتاکت الکتریکی گاورنر در سرعت 1/10 سرعت نامی عمل می کند.

- گاورنرهای دو طرفه : 

علاوه بر گاورنرهای یک طرفه که فقط در صورت افزایش سرعت کابین به سمت پایین عمل می کنند، گاورنرهای دو طرفه در دو جهت بالا و پایین عمل خواهند کرد. در صورت استفاده از گاورنر دو طرفه باید توجه داشت که که کنتاکت مربوطه در صورت عملکرد سیستم ترمز اضطراری در هر دو جهت امکان قطع شدن را داشته باشد که گاهی برای این منظور از دو کنتاکت مجزا استفاده می شود. 

یاد آوری : در صورتی که وزنه تعادل نیز دارای سیستم ترمز ایمنی (پاراشوت) باشد کنتاکت آن نیز باید در مدار سری استپ قرار گیرد. 

سری استپ چیست؟ 

سری استپ مهمترین مدار موجود در مجموعه مدارات الکتریکی یک آسانسور می باشد چرا که عملکرد صحیح آن ، ایمنی حرکت را برای مسافران و بار تضمین می نماید. این مدار همانطور که از نامش بر می آید از تعدادی کنتاکت سری شده باهم تشکیل شده است که از بالا ترین تا پایین ترین نقطه چاه به شرح زیر نصب می شود : 

 

تجهیزات سری استپ

 

ردیف	نام	محل قرارگیری	بازگشت به حالت عادی
1	کنتاکت فلکه گاورنر موتورخانه	موتورخانه	دستی
2	حد یا قطع کن بالا	چاه	دستی
3	حد یا قطع کن پایین	چاه	دستی
4	استپ قارچی	روی کابین	دستی
5	استپ داخل کابین	داخل کابین	دستی
6	کنتاکت پاراشوت	زیر یا روی کابین	دستی
7	کنتاکت پاخور	کف کابین	اتوماتیک
8	کنتاکت دو شاخه درب طبقه	درب طبقات	اتوماتیک
9	کنتاکت قفل	درب طبقات	اتوماتیک
10	کنتاکت دو شاخه درب کابین	درب کابین	اتوماتیک
11	استپ قارچی	چاهک	دستی
12	کنتاکت فلکه گاورنر ته چاه	چاهک	دستی
13	کنتاکت فتوسل	داخل کابین	اتوماتیک
14	کنتاکت رله کنترل بار	تابلوی کنترل	دستی
15	کنتاکت میکروسوئیچ ضربه گیر	چاهک	دستی
16	کنتاکت میکروسوئیچ کشش سیم بکسل جبران	چاهک	دستی
17	کنتاکت میکروسوئیچ دریچه اضطراری موتورخانه و کابین	روی کابین - بالای چاه	دستی

 

توجه به این نکته بسیار مهم است که همواره مدار سری استپ دارای فقط یک نقطه ابتدایی و فقط یک نقطه انتهایی می باشد، به عبارت دیگر باید فقط یک مسیر (آن هم به صورت سری) در تمام مدار سری استپ وجود داشته باشد.

به جز موارد خاص هرگونه مسیر موازی در این مدار کاملا اشتباه بوده ، خارج از استاندارد می باشد. همانطور که در شکل زیر مشاهد می کنید از نقطه شروع سری استپ ترمینال G90 تا پایان ترمینال 68 یک مسیر سری وجود دارد که موجب می شود با قطع شدن یکی از کنتاکت ها در مسیر ، ترمینال انتهایی بدون برق شود.